Verheven ornament
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een verheven ornament is een decoratief element in de bouwkunst dat fysiek uitsteekt boven het omringende oppervlak, vaak toegepast op gevels of in interieurs om esthetische waarde toe te voegen.
Omschrijving
Verheven ornamenten zijn versieringen die aan gebouwen of objecten worden toegevoegd om ze een specifieke stijl of uitstraling te geven. Ze maken geen essentieel onderdeel uit van de constructie zelf, maar dienen puur ter verfraaiing. Deze ornamenten kunnen variëren van eenvoudige patronen tot complexe beeldhouwwerken en reliëfs. Materialen zoals steen, hout, metaal, gips of moderne varianten zoals polystyreen en polyurethaan worden gebruikt om verheven ornamenten te creëren. Ze worden toegepast op zowel historische als moderne gebouwen, bijvoorbeeld op gevels, rondom ramen en deuren, of als onderdeel van lijsten en panelen.
Toepassing en Materialen
Verheven ornamenten kunnen op diverse plaatsen in en aan een gebouw worden toegepast. Voorbeelden zijn gevelbanden, vensterbanken, omlijstingen, hoekstenen en consoles op gevels. Ook in interieurs worden ze gebruikt, bijvoorbeeld als kroonlijsten aan de bovenkant van muren of plafonds. Traditionele materialen omvatten natuursteen, hout en metaal, zoals zink, lood of koper. Moderne materialen zoals polystyreenschuim (EPS/XPS) en polyurethaan (PU) maken het mogelijk om lichte, duurzame en gedetailleerde ornamenten te creëren. Deze elementen kunnen geprefabriceerd zijn of, in het geval van bijvoorbeeld metaal of steen, ambachtelijk met de hand worden vervaardigd.
Vormen van Verheven Ornamentiek
Een specifieke vorm van verheven ornamentiek is reliëf, waarbij de gebeeldhouwde elementen bevestigd blijven aan een vaste achtergrond van hetzelfde materiaal. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen laag reliëf (bas-reliëf) en hoog reliëf, afhankelijk van hoe ver de figuren uitsteken. Een andere techniek, vectogramm of reliëfbeton, maakt gebruik van freeswerk om digitale afbeeldingen in reliëf op materialen zoals beton aan te brengen. Ornamenten kunnen figuratieve voorstellingen, abstracte patronen, geometrische vormen of plantaardige motieven bevatten en dragen bij aan de visuele en compositorische effecten van een bouwwerk.
Vergelijkbare termen
Ornament
Gebruikte bronnen: